ਲੇਖਕ : ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਣਵ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਣਵ ਯਾਦ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸੀ? ਕਈ ਚੱਕਰ, ਲੰਬੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ, ਬੇਤਰਤੀਬ ਫੀਸਾਂ? ਹੁਣ ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਅਚਾਨਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲੇ ਸਾਧਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਲੀ ਵਿਕਰੇਤਾ ਇੱਕ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਯੂਪੀਆਈ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਕੋਈ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਅੰਤਯੋਦਯ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ – ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ। ਹਰ ਡਿਜੀਟਲ ਪਹਿਲ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀਕਰਣ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਬਣ ਗਿਆ। ਗੁਜਰਾਤ: ਜਿੱਥੋਂ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਗੁਜਰਾਤ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। 2003 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਯੋਤੀਗ੍ਰਾਮ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਫੀਡਰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ 24×7 ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਮੁੜ–ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਵੰਡ ਨੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਧੇ–ਫੁੱਲੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗ੍ਰਾਮੀਣ–ਸ਼ਹਿਰੀ ਪ੍ਰਵਾਸ ਘਟਿਆ। ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ₹1,115 ਕਰੋੜ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਸਿਰਫ਼ 2.5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਨਰਮਦਾ ਨਹਿਰ ‘ਤੇ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ ਸਾਲਾਨਾ 16 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਨਿਟ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ, ਜੋ 16,000 ਘਰਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਹਿਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਦੀ ਦਰ ਵੀ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਧ ਗਈ। ਇੱਕ ਹੀ ਪਹਿਲ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕੱਢਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਵੱਛ ਊਰਜਾ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣਾ, ਦੋਨੋਂ ਨਾਲ–ਨਾਲ। ਇਹ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਸੀ, ਜੋ ਸਧਾਰਣ ਸਮਾਧਾਨਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਸੀ।ਇਸ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਈ–ਧਾਰਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਾਈਜ਼ ਕੀਤਾ। ਸਵਾਗਤ (SWAGAT) ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਔਨਲਾਈਨ ਟੈਂਡਰਾਂ ਨੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਸੌਖ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਿ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੋਣ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਨਵਸ 2014 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ। ਪਰ ਪੈਮਾਨਾ ਵੱਖਰਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਇੰਡੀਆ ਸਟੈਕ, ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਮਲਿਤ ਡਿਜੀਟਲ ਜਨਤਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ, ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ। JAM ਟ੍ਰਿਨੀਟੀ (ਜਨ ਧਨ , ਆਧਾਰ, ਮੋਬਾਈਲ) ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਜਨ ਧਨ ਖਾਤਿਆਂ ਨੇ 53 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਾਹਰ ਰੱਖੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰਸਮੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ।