
ਓ ਮੇਰੇ! – ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਖੂਨ ਵਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ! ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਹੈ! ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ 19 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ: 7 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਆਈ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਵਾਪਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ – ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ-ਵਿਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ – ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸਨਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ, ਗੋਂਡੀਆ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਗੋਂਡੀਆ – ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਰੁਝਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਘਟਨਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ, ਸੱਤਾ ਪਲਟਾ, ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਆਦਿ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਈ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਟੈਰਿਫਾਂ ਨੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, 57 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਸੰਗਠਨ, ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦਾ ਡਰ ਜਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚਣ ਕਾਰਨ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਡਿੱਗਣਾ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਖੇਤਰ ਦਾ ਢਹਿ ਜਾਣਾ ਆਦਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹਰਸ਼ਦ ਮਹਿਤਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ੇਅਰ ਘੁਟਾਲੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਟੈਂਪ ਪੇਪਰ ਘੁਟਾਲੇ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਟਰੰਪ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਫਸਟ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਕਾਰਨ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚ ਕੇ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ! ਅਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ NSE ਨਿਫਟੀ ਦਾ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਮਾਸਿਕ ਸਮਾਪਤੀ ਦਿਨ ਮੰਗਲਵਾਰ ਤੋਂ ਸੋਮਵਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ, ਹੇ ਰੱਬਾ! – ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਉਛਲ ਰਹੇ ਹਨ! ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਵਿੱਚ ਹਨ! ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ 19 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ: 7 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਈ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ – ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ-ਵਿਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2025 ਨੂੰ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 180 ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁਣ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਯਾਨੀ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ, ਦੋਵੇਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੂਚਕਾਂਕ ਲਾਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ‘ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਖੁੱਲ੍ਹੇ, ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮੱਚ ਗਈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸੈਂਸੈਕਸ 3,939.68 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 71,425.01 ‘ਤੇ ਬੰਦਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ 1,160.8 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਕੇ 21,743.65 ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਇੰਨੇ ਡਿੱਗ ਗਏ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਧੇ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਜਾਣਗੇ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਵੱਡੇ ਟੈਰਿਫ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਿੱਖੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਸਮਾਨ ‘ਤੇ 34 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇੰਨਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਫ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 9 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਟਰੰਪ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚ ਗਈ। 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਦਾ ਦਿਨ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕਾਲਾ ਦਿਨ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਟੈਰਿਫਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਪਾਰ ਯੁੱਧ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਘਬਰਾਹਟ ਅਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਈ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਾਟਾ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦੇਸ਼ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਹੈਂਗ ਸੇਂਗ ਇੰਡੈਕਸ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2025 ਨੂੰ 13.12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ 13.60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਇੰਟਰਾਡੇ ਗਿਰਾਵਟ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ, 1997 ਦੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ 34 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਰਿਫ ਹੈ। ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੈਂਗ ਸੇਂਗ ਲਗਭਗ 23,000 ਤੱਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਏ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਟਾਈਐਕਸ ਇੰਡੈਕਸ 9.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਇੱਥੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕਾਲਾ ਸੋਮਵਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਇੱਕ-ਦਿਨ ਦੇ ਬੂੰਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ, ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੋਕਣਾ ਪਿਆ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਇੱਕ ਸਰਕਟ ਬ੍ਰੇਕਰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦਾ ਕੋਸਪੀ ਇੰਡੈਕਸ 3% ਅਤੇ 5% ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੇਠਲੇ ਸਰਕਟ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਹੁੰਡਈ ਅਤੇ ਸੈਮਸੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਈ। ਸੈਂਸੈਕਸ 2,227 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਕੇ 73,138 ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ 3% ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿੱਗ ਕੇ 22,200 ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਭਾਰਤ 26% ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਫਾਰਮਾ, ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਆਟੋ ਸੈਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਛੋਟਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ, ਚੀਨ, ਯੂਰਪ ਦੇ ਯੂਕੇ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੈਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਅਛੂਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ ਹੀ ਸੈਂਸੈਕਸ ਲਗਭਗ 4,000 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ ਵੀ 900 ਅੰਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿੱਗ ਗਿਆ।ਇਸਗਿਰਾਵਟ ਕਾਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 19.4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਜ਼ੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅੱਜ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਅਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ੇਅਰ 52 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੀ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ 1.49 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਨਿੱਕੇਈ 225 ਸੂਚਕਾਂਕ 7.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਡਿੱਗ ਕੇ 1.5 ਸਾਲ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਟਰੰਪ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਪਾਰ ਅਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਪਰ ਮੰਦੀ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ ਹੀ, ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 16 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ DOCS ਇੰਡੈਕਸ ਲਗਭਗ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੰਡਨ ਦਾ FTSE 100 ਲਗਭਗ 6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਦੀ ਦੇ ਡਰ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਟਰੰਪ ਨੇ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ 19 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ, ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚ ਗਈ, ਤਾਂ ਜਾਣੋ ਸੈਂਸੈਕਸ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ। ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਨੇ ਕਈ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪਲ ਦੇਖੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਦਰਜ ਹਨ ਜਦੋਂ ਸੈਂਸੈਕਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਘਰੇਲੂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਤੱਕ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਦਮੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਥਿਤੀ ਅਜਿਹੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਂਡਿੰਗ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੋਕਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। (1) 4 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ: ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਪਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਗਿਰਾਵਟ ਵਧਦੀ ਗਈ। ਬੀਐਸਈ ਸੈਂਸੈਕਸ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 30 ਸ਼ੇਅਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਨੇ ਉਸ ਦਿਨ 1700 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ 12.20 ਵਜੇ ਤੱਕ, ਇਹ 6094 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 70,374 ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। (2) 23 ਮਾਰਚ 2020 – ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸੈਂਸੈਕਸ 3,935 ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਡਿੱਗ ਗਏ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। (3).12 ਮਾਰਚ 2020 – ਸੈਂਸੈਕਸ 2,919 ਅੰਕਾਂ ਤੱਕ ਡਿੱਗਿਆ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਫੈਲਾਅ ਅਤੇ ਯੈੱਸ ਬੈਂਕ ਸੰਕਟ ਨੇ ਸੈਂਸੈਕਸ ਨੂੰ 2,919 ਅੰਕਾਂ ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਖਿੱਚ ਲਿਆ। 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਅਰ ਸਰਕਟ ਲੱਗਿਆ, ਵਪਾਰ ਰੁਕ ਗਿਆ (4) 9 ਮਾਰਚ 2020 – ਸੈਂਸੈਕਸ 1,941 ਅੰਕ ਡਿੱਗਿਆ: ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੈਂਸੈਕਸ 1,941 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। (5) 27 ਫਰਵਰੀ 2020 – ਸੈਂਸੈਕਸ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਵਧਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਡਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਸੈਂਸੈਕਸ 1,448 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹਿੱਲ ਗਿਆ। (6) 24 ਫਰਵਰੀ 2020 – ਸੈਂਸੈਕਸ 806 ਅੰਕ ਡਿੱਗਿਆ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਸੈਂਸੈਕਸ 806 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਇਹ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਹਿਲੀ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਸੀ। (7) 6 ਫਰਵਰੀ 2020 – ਸੈਂਸੈਕਸ 1,000 ਅੰਕ ਡਿੱਗਿਆ: ਬਜਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੈਂਸੈਕਸ ਲਗਭਗ 1,000 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵਧਿਆ (8) ਫਰਵਰੀ 2020 – ਸੈਂਸੈਕਸ 2,100 ਅੰਕ ਡਿੱਗਿਆ: ਬਜਟ ਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਸੈਂਸੈਕਸ ਲਗਭਗ 2,100 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਚੈਨੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉਪਰੋਕਤ ਪੂਰੇ ਵਰਣਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਹਾਏ ਰੱਬਾ! – ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਖੂਨ ਵਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ! ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਹੈ! ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ 19 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ: 7 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਈ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ – ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ-ਵਿਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। -ਕੰਪਾਈਲਰ ਲੇਖਕ – ਕਾਰ ਮਾਹਿਰ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੇਖਕ ਚਿੰਤਕ ਕਵੀ ਸੰਗੀਤ ਮਾਧਿਅਮ ਸੀਏ(ਏ.ਟੀ.ਸੀ) ਵਕੀਲ ਕਿਸ਼ਨ ਸੰਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ ਗੋਂਡੀਆ
ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸਨਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ, ਗੋਂਡੀਆ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਗੋਂਡੀਆ //////////// ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਰੁਝਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ Read More