ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ 2025-ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਆਓ,ਹੇ ਸ਼ੇਰਾਵਾਲੀਆਂ-ਸ਼ੇਰਾਵਾਲੀਆਂ ਮਾਂ ਜਯੋਠਵਾਨਲੀਆਂ

ਨਵਰਾਤਰੀ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜ ਲਈ ਰੱਖਿਅਕ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹਨ-ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸੰਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ, ਗੋਂਡੀਆ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ

ਗੋਂਡੀਆ-//////////////ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਭਾਰਤ ਅਨਾਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ,ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ, ਪੂਰਵਜਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ।ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਮਾਨ, ਸਿੱਖ, ਈਸਾਈ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਤਾਂ, ਨਸਲਾਂ ਅਤੇ ਉਪ-ਜਾਤੀਆਂ ਆਪਣੇ- ਆਪਣੇ ਰੁਤਬੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ; ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੁਭ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦਿਨ 22 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 1 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਤੱਕ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਰੀਖਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋਤਿਸ਼ ਗਣਨਾ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਰੀਖਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਜਾਂ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। 2025 ਵਿੱਚ, ਚਤੁਰਥੀ ਤਿਥੀ ਦੋ ਵਾਰ ਆਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਨਵਰਾਤਰੀ 10 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਪੂਜਾ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਸਗੋਂ, ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ, ਇਹ ਵਾਧੂ ਦਿਨ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਮੈਂ,ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸੰਮੁਖਦਾਸ ਭਵਾਨੀ,ਗੋਂਡੀਆ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਨਵਰਾਤਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਭਿਆਸ,ਸਮਾਜਿਕ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੇ ਚਾਰ ਨਵਰਾਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ, ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ 2025 ਸੋਮਵਾਰ, 22 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ 1 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਨਵਰਾਤਰੀ ਨੌਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 10 ਦਿਨ ਚੱਲੇਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਚਤੁਰਥੀ ਤਿਥੀ (ਅਧਿਮਾਸ) ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਦਿਨ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਆਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਜੋਤਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਦੇਵੀ ਦਾ ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਆਗਮਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਭਰਪੂਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਡੂੰਘੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਖ਼ਤ ਵਰਤ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ – ਚੱਪਲਾਂ ਨਾ ਪਹਿਨਣਾ, ਵਾਲ ਨਾ ਮੁੰਨਣੇ, ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਸੌਣਾ, ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਮੌਨ ਰਹਿਣਾ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ। ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨਚਾਹੇ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਕਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ, ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਮੀਂਹ, ਖੁਸ਼ੀ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਸਰਜਨ ਦੌਰਾਨ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਾਲ, 9 ਦੀ ਬਜਾਏ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਨਵਰਾਤਰੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ: ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ 2025 – ਗਜ, ਸ਼ੇਰਨੀ, ਸ਼ੇਰਨੀ,ਦੇਵੀ ਦੀ ਜੋਤੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਆਓ।ਨਵਰਾਤਰੀ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜ ਲਈ ਰੱਖਿਅਕ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹਨ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਾਰ ਦੇਵੀ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ 22 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 1 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਤੱਕ, ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਨਵਰਾਤਰੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਦਾ ਵਾਹਨ ਇੱਕ ਹਾਥੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੌਰਾਨ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਵਾਹਨ ਪਾਲਕੀ, ਕਿਸ਼ਤੀ, ਘੋੜਾ, ਮੱਝ, ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਹਾਥੀ ਹਨ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਸੋਮਵਾਰ ਜਾਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਵਾਹਨ ਹਾਥੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਮੰਗਲਵਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਵਾਹਨ ਘੋੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਵੀਰਵਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਪਾਲਕੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ-ਖਰਾਬਾ, ਭੰਨਤੋੜ ਅਤੇ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਂ ਦੇਵੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੇਵੀ ਦਾ ਕਿਸ਼ਤੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਐਤਵਾਰ ਜਾਂ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਮੱਝ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਸ਼ੁੱਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਜਾਂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਜਗਦੰਬਾ ਕੁੱਕੜ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਕੜ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਵਧੇ ਹੋਏ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਵਧੀ ਹੋਈ ਬਾਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,ਜੇਕਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਮਨੁੱਖ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਵਧੀ ਹੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਹਰ ਦਿਨ ਦੀ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ (1) ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ – ਸ਼ੈਲਪੁੱਤਰੀ, ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਧੀ, ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ। (2) ਦੂਜਾ ਦਿਨ – ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ – ਤਪੱਸਿਆ, ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਦੀ ਦੇਵੀ। (3) ਤੀਜਾ ਦਿਨ – ਚੰਦਰਘੰਟਾ – ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਦਾ ਰੂਪ। (4) ਚਤੁਰਥੀ – ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ – ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵੀ, ਊਰਜਾ ਦੀ ਦੇਵੀ।(5) ਪੰਚਮੀ – ਸਕੰਦਮਾਤਾ – ਮਾਂ ਅਤੇ ਦਇਆ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ। (6) ਸ਼ਸ਼ਠੀ – ਕਾਤਿਆਨੀ – ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵੀ।(7) ਸਪਤਮੀ – ਕਾਲਰਾਤਰੀ – ਡਰ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ। (8) ਅਸ਼ਟਮੀ – ਮਹਾਗੌਰੀ – ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਦੇਵੀ। (9) ਨਵਮੀ – ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ – ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵੀ। (10) ਦਸ਼ਮੀ – ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ (ਵਿਜੈਦਸ਼ਮੀ) – ਦੁਰਗਾ ਵਿਸਰਜਨ, ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਜਿੱਤ, ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸੰਬੰਧੀ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਸ਼ਟਮੀ ‘ਤੇ ਦੇਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੂਜਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੇਟਾਂ ਨਾਲ ਹਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨੌਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਮੰਨ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੁਰਗਾਸ਼ਟਮੀ ‘ਤੇ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੇਟਾਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਾਤ ​​ਨੂੰ ਜਾਗਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਭਜਨ, ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਨਾਚਾਂ ਨਾਲ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 2 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕੁਮਾਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। 3 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਮੂਰਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਤ੍ਰਿਮੂਰਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਧਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। 4 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਲਿਆਣੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। 5 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਰੋਹਿਣੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। 6 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਕਾਲਿਕਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਰਾਜਯੋਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 7 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਚੰਡਿਕਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। 8 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਸ਼ੰਭਵੀ ਹੈ; ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। 9 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਅਤੇ ਅਸੰਭਵ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। 10 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਸੁਭੱਦਰਾ ਹੈ; ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਨਵਰਾਤਰਾਵਾਂ ਮਨਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਨਵਰਾਤਰੀ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ (ਚਮਕਦਾਰ ਪੰਦਰਵਾੜੇ) ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ (ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ) ਤੋਂ ਨੌਵੀਂ (ਨੌਵੀਂ ਦਿਨ) ਤੱਕ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਨੌਂ ਅਵਤਾਰਾਂ, ਨਵਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਨਿਵਾਸ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਦੇਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 22 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 1 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਤੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਵਰਾਤਰੀ ਜਸ਼ਨਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਗੁਜਰਾਤ – ਗਰਬਾ ਅਤੇ ਡਾਂਡੀਆ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ। ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ – ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ, ਪੰਡਾਲਾਂ ਅਤੇ ਕਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੰਗਮ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ – ਰਾਮਲੀਲਾ ਅਤੇ ਦੁਸਹਿਰਾ ਜਸ਼ਨ।ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ – ਗੋਲੂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ, ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨਵਰਾਤਰੀ – ਅੱਜ, ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨਵਰਾਤਰੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ – ਗਰਬਾ ਰਾਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ ਜਸ਼ਨ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ – ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ ਪੰਡਾਲ – ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਕਰਸ਼ਣ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ – ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਜਸ਼ਨ। ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ – ਦੁਬਈ, ਅਬੂ ਧਾਬੀ ਅਤੇ ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਰਬਾ ਤਿਉਹਾਰ।ਨਵਰਾਤਰੀ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉਪਰੋਕਤ ਪੂਰੇ ਵਰਣਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ 2025 ਦੀ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਆਪਣੀ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ, ਹਾਥੀ ‘ਤੇ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਆਗਮਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਜਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਾਹਰੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ।ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ, ਨਵਰਾਤਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਏਕਤਾ, ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭਾਰਤੀਅਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।

-ਕੰਪਾਈਲਰ ਲੇਖਕ – ਕਾਰ ਮਾਹਿਰ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਸਾਹਿਤਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੇਖਕ ਚਿੰਤਕ ਕਵੀ ਸੰਗੀਤ ਮੀਡੀਆ ਸੀਏ (ਏਟੀਸੀ) ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸੰਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ ਗੋਂਡੀਆ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 9226229318